حفاری با فشار کمتر” UBD” عبارت است از حفاری و اغلب تکمیل کردن چاه با فشاری کمتر از فشار سازند.

حفاری با فشار کمتر چیست؟

در روش های قدیمی حفاری با هدف مهار کردن نفت و گاز درون مخزن از طریق پر کردن چاه با مایعی سنگین که گل نامیده می شود، انجام می گرفت. این مایع سنگین ( گل) از فشاری بیش از فشار مخزن در ته چاه استفاده می کند. از آنجاییکه فشار چاه بیش از فشار مخزن است، گل حفاری با فشار به سنگ های مخزن خورده و روزنه های سازند را می بندد یا از بین می برد. بسته شدن روزنه ها معمولاَ دائمی است و به کاهش تولید می انجامد. در حفاری با فشار کمتر معمولاَ از مایع حفاری سبک تر استفاده می شود. در این روش تولید از مخزن حین حفاری صورت می گیرد که از بسته شدن روزنه های سازند جلوگیری می شود.

مقدم شمردن ارزش بر هزینه

حفاری با فشار کمتر” UBD” عبارت است از حفاری و اغلب تکمیل کردن چاه با فشاری کمتر از فشار سازند. حفاری با فشار کمتر چیست؟

در روش های قدیمی حفاری با هدف مهار کردن نفت و گاز درون مخزن از طریق پر کردن چاه با مایعی سنگین که گل نامیده می شود، انجام می گرفت. این مایع سنگین ( گل) از فشاری بیش از فشار مخزن در ته چاه استفاده می کند. از آنجاییکه فشار چاه بیش از فشار مخزن است، گل حفاری با فشار به سنگ های مخزن خورده و روزنه های سازند را می بندد یا از بین می برد. بسته شدن روزنه ها معمولاَ دائمی است و به کاهش تولید می انجامد. در حفاری با فشار کمتر معمولاَ از مایع حفاری سبک تر استفاده می شود. در این روش تولید از مخزن حین حفاری صورت می گیرد که از بسته شدن روزنه های سازند جلوگیری می شود.

پس ازاستخراج با وسایلی که در سطح زمین مورد استفاده قرار می گیرند،نفت ، گاز، گل و تراشه ها جدا می شوند. تولید نفت و گاز در جریان حفاری، به سادگی عملیات معمول نیست و به برنامه ریزی مناسب، آموزش کارکنان ، و آمادگی نیازمند است. به همین دلیل ، و بسته به میزان پیچیدگی فنی کار، ممکن است آمادگی برای انجام حفاری با فشار کم تا یک سال به طول بیانجامد. اما در تمامی موارد استفاده UBD لازم نیست که جریان تولید هم زمان با حفاری انجام شود از جمله زمانی که هدف،افزایش میزان نفوذ در لایه های فوقانی باشد.

چرا بهتر است از UBD استفاده کرد؟

UBD به سه دلیل عمده زیر مورد استفاده قرار می گیرد :

۱ – برای کاهش مشکلات حفاری از UBD برای بالا بردن میزان نفوذ، کاهش هدر رفتن گل و مشکلات متفاوت چسبندگی استفاده می شود. مثلا در مواردی، از UBD برای حفاری چاه های افقی بزرگ تر در میدان هایی که قبلا این کار به دلیل هدر رفتن گل میسر نبود، استفاده می شود.

۲ – برای بهبود عملکرد تولید چاه. یکی از موارد فنی دیگر در استفاده از UBD جلوگیری از آسیب دیدن سازند است. در حفاری با فشار کم، مخزن با فشار کم حفاری و تکمیل می شود. شرکت شل در چندین نقطه جهان از این روش استفاده می کند و شاهد افزایش چند برابر تولید چاه در مقایسه با روش های قدیمی تر بوده است. در برخی موارد، افزایش ذخایر قابل استخراج به اثبات رسیده است. استفاده از UBD برای بهبود تولید در ذخایری که آسیب پذیرتر هستند، صورت می گیرد. حفاری به روش های قدیمی ممکن است هنگامی که گل حفاری روزنه ها را پر می کند، آسیب جبران ناپذیری به سنگ های کم نفوذ پذیرتر مخازن وارد کند. صدماتی که به ذخایر قابل نفوذتر وارد می شود، معمولا در جریان تولید رفع می شود.

۳ – برای دستیابی به اطلاعات اولیه در مورد مناطق بهره ده. از آنجاییکه در استفاده از UBD مایعات سازند در زمان حفاری امکا ن می یابند که به سطح برگردند، فرصت خوبی به وجود می آید تا به اطلاعات اولیه ارزشمندی درباره مخزن و وضعیت تولید دست یافت.

UBD چگونه انجام می شود؟

مهمترین مسئله در UBD کنترل فشار داخل چاه در زمان حفاری است. بسته به فشار مخزن و عمق آن، از سیستم های خاصی در مایعات حفاری استفاده می شود. در بخشی که فشار کم است، حفاری با هوا با استفاده از چکش بادی انجام می شود، در حالیکه در بخش پر فشار حفاری با استفاده از مایعات سبک و با استفاده از آب یا آب زیر نفت انجام می گیرد. یکی از تکنیک های اولیه متداول UBD استفاده از حفاری دو مرحله ای است که در آن مایع حفاری سبکی است که با گاز بالا بر تزریقی مخلوط شده باشد. با تغییر میزان گاز تزریق شده، می توان چگالی مایع حفاری را نیز کنترل کرد. معمولاَ از نیتروژن یا هیدرو کربن خود میدان به عنوان گاز بالابر استفاده می شود و از بیرون و از سطح، با استفاده از وسایل لازم، فشار را کنترل و گل و سنگ را از مایعاتی که تولید شده، جدا می کنند.

در چه مواردی از UBD استفاده می شود؟

شرکت شل دراستفاده از UBD در مناطق متفاوت، هم در دریا و هم خشکی موفق بوده است. در تمام موارد دقت شده است تا در مناطق حساس زیست محیطی با به حداقل رساندن میزان اشتعال گاز و استفاده از مشعل های محصور و بی صدا میزان صدمات زیست محیطی را به حداقل ممکن کاهش داد. در صورت امکان، هیدروکربنی که در زمان حفاری تولید می شود مستقیما به تاسیسات تولیدی و لوله های صادرات فرستاده می شود.

صنعت نفت و گاز به دلیل تقاضای روزا فزون برای هیدروکربن ها به دنبال راه جدیدی برای تامین این نیازهاست. UBD تاثیر مثبتی بر توسعه پایدار دارد و با استخراج هر چه بیشتر منابع هیدرو کربن هر میدان نفت ، استفاده از منابع موجود بهینه شده و صدمات به محیط زیست کاهش می یابد.

UBD کارآیی تخلیه را بهبود بخشیده و با استفاده از آن تعداد چاه های مورد نیاز کاهش می یابد. با وجود مزیت های فوق، این روش در مواردی نیز توصیه نمی شود از جمله زمانی که چاه از ثبات لازم برخوردار نیست، یامخزن ضعیف است و یا مشکلات فنی وجود دارد.

با بالا رفتن تجربه در این زمینه، هزینه ها پایین می آید و نتایج بهتر حاصل می شود. در حال حاضر شرکت شل در بیش از ۲۰ کشور جهان از این روش استفاده می کند و هر روز بر تعداد این کشورها افزوده می شود این فناوری قدیمی ، به نحو بارز، به میدان های قدیمی ، زندگی تازه می بخشد.

عوامل اصلی موفقیت در استفاده از UBD

· وجود برنامه تجاری مشخص با در نظر گرفتن هزینه و درآمد

· استفاده از نیروهای متخصص و با تجربه

· زمان کافی برای برنامه ریزی و آمادگی درک مقررات سلامتی، ایمنی و محیط زیست ، پروسه ها و طرح های حمایت کارکنان و مدیران محلی و پیمانکاران

· آموزش تمام کارکنان، به ویژه کارکنانی که در میدان ها و تاسیسات مشغول به کارند

· کار با سازمان های ناظر و دریافت نظرات این سازمان ها پیش از اجرای پروژه

استفاده از وسایلی که به ویژه برای این کار طراحی شده اند و مورد آزمایش و بازرسی قرار گرفته اند.

علیرضا رستگار

عاشق شروع کردن هستم، هنر من جنگیدن برای آرزوهام هست؛ دنبال این هستم که درک درستی از زندگی پیدا کنم و ازش لذت ببرم برای همین بیشترین سرمایه‌گذاری رو روی خودم می‌کنم.